Giới thiệu về đèo Ngoạn Mục
Đèo Ngoạn Mục thường được người Đà Lạt gọi một cách thân thuộc và gần gũi là đèo Sông Pha, cách đọc trại đi theo tên gọi Krông Pha. Dưới thời Pháp thuộc, đèo từng mang tên là Bellevue.
Là tuyến giao thông huyết mạch nối liền thung lũng Ninh Sơn với cao nguyên LangBiang. Ngay từ cái tên “Ngoạn Mục” đã thấy được sự hấp dẫn của con đèo này, cái tên khiến bao người giật mình và đặc biệt với dân phượt thì vô cùng thích thú. Đèo Sông Pha có độ dài 18,5 km. Cung đường ở điểm thấp nhất vào khoảng 200 mét, nơi cao nhất lên tới 980 mét so với mực nước biển. Độ dốc trung bình hơn 9 độ. Đèo Ngoạn Mục thuộc cung đường đèo có độ dốc lớn nhất khu vực phía Nam đất nước.
Lịch sử đèo Ngoạn Mục
Yersin - một bác sĩ đến từ Thụy Sĩ được mệnh danh là người tìm ra Đà Lạt. Sau khi tới Đà Lạt, ông nhận thấy được một vùng đất nhiệt đới nhưng mang khí hậu giống như Châu u, có nhiều tiềm năng để phát triển. Sau khi Toàn quyền Đông Dương lúc bấy giờ là Paul Doumer thông qua đề xuất của ông, năm 1893 tỉnh Đồng Nai Thượng nay là thành phố Đà Lạt ra đời. Năm 1897, trong kế hoạch xây dựng thành phố. Paul Doumer phái một nhóm nghiên cứu thực địa lập bản đồ mở tuyến đường từ Phan Rang đi Đà Lạt. Lộ trình dài 122km từ Phan Rang qua Xóm Gòn nay là thung lũng Ninh Sơn lên Dran (Đơn Dương), thung lũng Đa Nhim, Klong, Prenn rồi đến Đà Lạt. Trên lộ trình ấy, có một hướng đường bộ qua đèo Bellevue tức đèo Ngoạn Mục ngày nay.
Gần một thế kỷ trôi qua, đèo Ngoạn Mục chứng kiến biết bao thăng trầm của lịch sử. Chiến tranh tàn phá cùng với quá trình khai thác thuộc địa đèo trải qua 2 lần mở rộng và sửa chữa lớn của Pháp và Nhật. Gần đây, nhằm tăng khả năng giao thương cũng như phát triển kinh tế giữa 2 vùng Tây nguyên và Duyên hải Nam Trung Bộ đèo được Đảng và Nhà nước chú trọng đầu tư mở rộng. Đèo Ngoạn Mục đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc làm cầu nối kinh tế giữa 2 vùng và là cửa ngõ ra biển của Tây Nguyên. Đây là con đường hình thành trong khó khăn, vất vả. Dưới sự rình rập của thú dữ và lâm tặc thảo khấu.
Khu Bảo tồn Thiên nhiên Đèo Ngoạn Mục được ký công nhận năm 1986 theo quyết định của Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng.
Những nét đặc sắc khi trải nghiệm đèo Ngoạn Mục
Nếu là một người đam mê thử thách và mạo hiểm, thì đây chắc chắn là một điểm đến không thể bỏ lỡ. Chặng đường di chuyển từ Đà Lạt đi Phan Rang, bạn sẽ được trải qua thật nhiều những cung bậc cảm xúc khác nhau. Từ ngỡ ngàng, choáng ngợp đến thích thú không nói lên lời.
Chặng đầu tiên, bạn sẽ phải vượt qua đỉnh đèo. Với độ dốc lớn, nếu di chuyển bằng xe gắn máy hay xe đạp, bạn phải thực sự là một người lái xe thành thạo và có tay lái chắc chắn mới có thể an tâm đi qua. Tiếp đến, bạn sẽ phải đối mặt với thử thách vượt 4 khúc cua tay áo khúc khuỷu, hiểm hóc hình vòng sóng với địa hình dốc đứng. Có lẽ, đây chính là điểm cộng cho sức hút của đèo Ngoạn Mục mà ít có nơi nào có được. Đứng ở đỉnh đèo, với độ cao gần 1000 mét so với mực nước biển. Phóng tầm mắt của mình ra xa, bạn có thể thỏa sức ngắm nhìn vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ, tráng lệ. Với rừng cây bạt ngàn, những ngọn đồi trùng điệp, kết hợp cùng gió núi mát lành. Nhìn từ xa, đèo Ngoạn Mục như một dải lụa trắng vát ngang, ôm trọn lấy dãy núi trùng điệp tạo nên một vẻ đẹp dịu dàng, cuốn hút đầy mê hoặc. Cảnh vật sẽ khiến bạn cảm thấy thư thái, sảng khoái hơn bao giờ hết.
Nếu ở phía Bắc có “Tứ đại đỉnh đèo” nổi tiếng hùng vĩ và thơ mộng. Thì phía Nam Tổ quốc cũng có một niềm tự hào mang tên đèo Ngoạn Mục - cung đường thách thức mọi phượt thủ. Vượt đèo Ngoạn Mục, cũng giống như cách chúng ta vượt lên chính mình. Khi đã vượt qua những khó khăn, thách thức thì sẽ nhận được niềm hạnh phúc khó tả. Đó là cảm giác của người chiến thắng khi đã chinh phục được một dấu mốc của cuộc đời.
Ngoài việc thám hiểm, trên cung đường này, bạn còn có thể chiêm ngưỡng vẻ đẹp của nhà máy thủy điện Đa Nhim. Đây là công trình thủy điện đầu tiên của Việt Nam. Được xây dựng từ những năm 1962, đến năm 1964 nhà máy bắt đầu đi vào hoạt động với công suất 160 MW. Tuy đã trải qua hơn nửa thế kỉ với biết bao thăng trầm của lịch sử, nhưng vẻ đẹp của thủy điện vẫn hiên ngang thách thức thời gian.
Từ xa nhìn lại, ngoài vẻ đẹp của con đường đèo Sông Pha, còn có một điểm nhấn nổi bật khiến du khách không khỏi tò mò. Đó chính là hai đường ống lớn màu trắng, được dẫn từ đỉnh núi xuống. Hai Đường ống thủy áp dài hơn 2000 mét đi xuyên qua núi, dẫn xuống chân đèo Ngoạn Mục. Chức năng của nó là dẫn nước từ hồ Đa Nhim về nhà máy thủy điện, cung cấp nước cho việc sản xuất điện phục vụ nhu cầu sử dụng của người dân.
Phía xa là sông dòng sông Cái thơ mộng. Hai dải núi cao dốc đứng hai bên ôm trọn lấy thung lũng Phan Rang màu mỡ. Những suối thác cắt ngang vách núi tạo nên sự khác biệt và nét đặc trưng riêng của đèo Ngoạn Mục.
Ngoài thiên nhiên đại ngàn tráng lệ, thì tại đây bạn sẽ cảm nhận được một khí hậu cũng “ngoạn mục” y như địa hình của nó. Cung đường này nối liền Cao Nguyên Lâm Viên với vùng duyên hải Nam Trung Bộ. Khi di chuyển, bạn sẽ thấy sự thay đổi khí hậu một cách rõ rệt.
Ngay khi bắt đầu lên đèo, bạn sẽ vô cùng ấn tượng bởi vẻ đẹp như giữa chốn bồng lai của nơi đây. Với mây lững lờ trôi, những làn sương mỏng manh, mờ ảo đan cài vào lá cây tạo nên một bức tranh thiên nhiên quyến rũ lạ lùng.
Chạy xe thêm một đoạn đến lưng chừng đèo, cảnh vật lại có sự thay đổi. Sương tan ra, để lại khung cảnh là một màu xanh bất tận của đại ngàn bao la, hòa cùng những cơn gió lộng. Đem đến cho du khách cảm giác cực kì thích thú và sảng khoái. Lên tới đỉnh đèo, ánh nắng vàng tỏa sáng khắp mọi nơi. Điểm khác biệt là nắng ở đây không phải cái nắng gay gắt cháy da thịt mà là nắng kết hợp với gió tạo nên sự mát mẻ, thư thái. Du khách có thể dừng chân tại đỉnh đèo, check in lưu lại những khoảnh khắc đẹp của cuộc đời mình hay dấu ấn thanh xuân cùng bạn bè, phóng tầm mắt ngắm nhìn cảnh vật hùng vĩ, bao la.
Tiếp theo, khi di chuyển ra phía gần Ninh Thuận, bạn sẽ cảm thấy không khí khá khô nóng, mang đặc trưng của nắng gió miền biển. Chỉ với quãng đường chưa đầy 20 km, trên cung đường đèo Ngoạn Mục, du khách sẽ được tận hưởng khí hậu của cả 4 mùa trong năm dọc 2 miền Bắc Nam.